ACVG: groen licht voor typologisch beoordelen

Het Adviescollege Veiligheid Groningen (ACVG) zet het licht op groen voor de typologische beoordeling van een groot deel van de gemetselde rijtjeswoningen, twee-onder-een kapwoningen en vrijstaande woningen in het aardbevingsgebied. Deze woningen, die vallen onder de metselwerktypologieën 1, 2, 5, 6 en 7, vertegenwoordigen samen ongeveer 60 procent van de werkvoorraad van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG). De beoordeling van de aanpak voor de overige typologieën volgt zo spoedig mogelijk.

Dat schrijft het ACVG in een brief aan de ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Economische Zaken en Klimaat (EZK). De bewindslieden hadden het adviescollege om een oordeel gevraagd, omdat het ACVG in zijn eerdere advies (november 2020) constateerde dat TNO nog drie verbeterpunten en vier controles moest uitvoeren. Zijn die nu wel voldoende? Dan kan de NCG aan de slag met de typologieaanpak, die moet zorgen voor een versnelling van de versterkingsoperatie.

Metselwerktypologieën 1, 2, 5, 6, 7 gereed met veilige marge

Voor de woningen in de metselwerktypologieën 1, 2, 5, 6 en 7 heeft TNO alle werkzaamheden afgerond*. Daarbij heeft het ACVG een aanvullende veilige marge geïntroduceerd. Zo wordt voorkomen - gelet op de modellering van de gebouw-tot-gebouwvariabiliteit tegenover de Groningse werkelijkheid – dat een aantal woningen in deze typologieën ten onrechte veilig wordt verklaard. Concreet stelt het ACVG voor er vanuit te gaan dat bij deze typologieën 75 procent van de bestaande woningen in Groningen zwakker is dan de onderzochte referentiewoningen (TNO gaat hierbij uit van 50 procent).  

*Deze vijf metselwerktypologieën bevatten ook twee betontypologieën (1b en 1c). Daarom wordt er ook wel gesproken van zeven typologieën.

Omdat daarnaast de woningen in de metselwerktypologieën 5, 6 en 7 onderling behoorlijk kunnen verschillen - er is bij deze vrijstaande woningen bijvoorbeeld veel variatie in plattegronden en gevelopbouw - stelt het ACVG voor om bij deze typologieën een grotere gebouw-tot-gebouwspreiding te hanteren (0,4) dan bij andere typologieën (0,3). 

Nog twee controles bij resterende typologieën

Voor alle overige typologieën zijn de drie verbeterpunten en twee van de vier controles uit het ACVG-advies van november succesvol afgerond. Dat betekent concreet dat de aandacht van het adviescollege zich daar alleen nog zal richten op de twee openstaande controles: de gebouw-tot-gebouwvariabiliteit en het uit-het-vlak bezwijken van wanden. Per typologie zal bekeken worden of er een aanvullende veilige marge nodig is.

Binnen een typologie hebben de woningen vergelijkbare bouwkundige kenmerken, maar ze zijn niet identiek: de kwetsbaarheden zijn daarom enigszins verschillend. Deze verschillen worden aangeduid met de term gebouw-tot-gebouwvariabiliteit.

Onder invloed van een aardbevingsbelasting kunnen metselwerkwanden uit-het-vlak bezwijken. Dit gebeurt als een grote horizontale belasting loodrecht op het vlak van de wand optreedt.

Samen met de betrokken ministeries en TNO heeft het ACVG een planning gemaakt voor de afronding van de werkzaamheden voor de overige typologieën. De resterende werkvoorraad kan op deze manier adequaat worden aangepakt en de inwoners van Groningen krijgen zo snel mogelijk waar zij recht op hebben: een veilige woning. 

Reactie ministers

De ministers van BZK en EZK hebben op 24 juni 2021 een brief naar de Tweede Kamer gestuurd. Daarin staat dat zij het oordeel van het ACVG overnemen. 

Wat houdt de typologieaanpak in?

De typologieaanpak bestaat uit drie stappen:

1. Typologisch toedelen

In deze stap deelt een deskundige woningen met dezelfde bouwkundige kenmerken toe aan een typologie. Dat gebeurt na een opname van de woning.

2. Typologisch beoordelen

Per typologie is bepaald tot welk niveau van aardbevingsbelasting er wordt voldaan aan de veiligheidsnorm. Dit niveau wordt bepaald door de locatie van de woning. Zo kan na het toedelen aan een typologie op basis van de locatie worden beoordeeld of een woning veilig is. De methode baseert zich op onderliggende berekeningen die voor een typologie zijn gemaakt.

3. Typologisch versterken

Als een woning volgens de typologische beoordeling niet voldoet aan de veiligheidsnorm, kan deze versterkt worden. Doordat de woningen ingedeeld zijn in typen met dezelfde kenmerken, hoeven ingenieursbureaus niet voor elke individuele woning apart te berekenen welke versterkingsmaatregelen er nodig zijn. In de praktische uitvoering van deze maatregelen zal wel maatwerk per woning worden geleverd.  

 Lees ook:

• ACVG adviseert de typologieaanpak TNO te gebruiken
• ACVG stuurt vervolgadvies over typologieaanpak naar ministers van EZK en BZK
• ACVG werkt aan vervolgadvies over typologieaanpak
• Tussentijds advies validatie typologieaanpak